زانیاری_سەربازی: درۆنی ئەبابیل٥ دوایین دەستکەوتی فڕۆکە بێفڕۆکەوانی ئێران

ئەم درۆنە بزوێنەری پستۆنی و پەروانەیی بەکاردەهێنێت، واتە زۆرترین بەرزی فڕینی دەگاتە نزیکەی ٢٥ هەزار پێ و خێرایی فڕینی لە ١٥٠ تا ٢٠٠ کم/کاتژمێر دەبێت.

دیزاینی ئایرۆداینامیکیی ئەم باڵندەیە بەگشتی هاوشێوەی باڵندەی مۆهاجیر٦ ـە. بۆ نموونە لە مۆهاجیر٦دا پێکهاتەی کلک بە شێوەی High Boom Tailـە، و لە ئەبابیل ٥ دا، Boom Tail بەکاردەهێنرێت. سوودی ئەم پێکهاتەیە کەمکردنەوەی درێژی ڕێڕەوی پێویست بۆ فڕین و نیشتنەوە، و هەروەها توانای ئەنجامدانی مانۆڕی چڕتر لەلایەن فڕۆکەیە.

لاشەی ئەم فڕۆکەیە گۆشە و هێڵی تیژی هەیە کە بە تایبەتی بۆ کەمکردنەوەی ڕووی بڕینی ڕادار لە پێشەوە دروستکراوە، واتە کاتێک باڵندەکە لە ڕادار نزیکتر دەبێتەوە.

هەروەها ئامرازەکانی نیشتنەوە وەک هێزی ڕاکێشان پاشەکشەکار و زیادکردنی ڕووی بڕینی ڕادار بە شێوەیەکی کشاوە سەیر دەکرێت. بە کەمکردنەوەی هێزی ڕاکێشان بەهۆی بەکارهێنانی ئامێری نیشتنەوە کە دەتوانرێت بکشێتەوە، خێرایی کروز یان بەردەوامی و مەودای فڕۆکە بێفڕۆکەوانەکە زیاد دەکات.

پێویستە ئاماژە بەوە بکرێت کە ئامرازی نیشتنەوەی ویلەکانی دواوە، وەک ئەوەی دیارە لە جۆری جێگیرە. بە ئاماژە بە وێنە بڵاوکراوەکان، ئامرازەکانی نیشتنەوە بە وایەر بەیەکەوە بەستراونەتەوە، ئەمەش چەمانەوەی کۆتایی ئەو ئامرازانە لە کاتی نیشتنەوەدا سنووردار دەکات و ڕێگری دەکات لە پێکدادانی لاشە لەگەڵ ڕووی ڕێڕەوی فڕین. ئەم جۆرە لە پێکهاتەی ئامرازی نیشتنەوە، واتە ئامرازی نیشتنەوەی پاشەکشەکراو لە پێشەوە و ئامرازی نیشتنەوەی جێگیر لە دواوەی فڕۆکەی بێفڕۆکەوان، لە فڕۆکەی بێفڕۆکەوانی بەیرەقدار TB2 هەروەها بەکارهاتووە.
هۆکارێکی دیکەی بەکارهێنانی ئامرازی نیشتنەوەی کشاوە لە پێشوەی لاشەدا دەتوانێت پەیوەندی بە شوێنی ئامێری سوودبەخشی بیناییەوە هەبێت بۆ ئەوەی ڕێگری لە بینینی نەکات. لەلایەکی دیکەوە ئەگەر ئامێرەکە لەبەردەم ئامرازی نیشتنەوەدا دابنرێت، وەک مۆهاجر ٦، بەهۆی دووری زیاتر لە ناوەندی بارستەی باڵندەکە، پێویستە کێشی باڵانسی زیاتر بکرێت، ئەمەش ڕەنگە ببێتە هۆی دروستبوونی کێشە بۆ فڕۆکەی بێفڕۆکەوان؛ بۆیە ئامرازی نیشتنەوەی پاشەکشەکراو بەو سوودانەی کە باسکراون بەکاردەهێنرێت.

درێژی باڵەکانی لەم دیزاینەدا ١٢ مەتر خەمڵێندراوە، کە لە ئاستی فڕۆکەی بێفڕۆکەوانی TB2ی تورکیادایە.

باڵەکانی ٢٠% گەورەترە لە باڵەکانی مۆهاجەر٦ کە بە زیادکردنی ڕووبەری باڵەکان، بارستەی بارەکەی زیادکردووە، بەجۆرێک کە ئەبابیل ٥ توانای هەڵگرتنی ٦ بۆمبی قائێم ١ی هەیە. ئەمە لەکاتێکدایە کە فڕۆکەی بێفڕۆکەوانی مۆهاجر ٦ و TB-2 توانای هەڵگرتنی ٤ بۆمبیان هەیە.

بە لەبەرچاوگرتنی بەکارهێنانی ئەبابیل٥ لەلایەن ئەرتەش و سوپای پاسداران و دروستکردنی لەلایەن وەزارەتی بەرگری ئێرانەوە، لەگەڵ لێکچوونی بەشێک لە پێکهاتەکانی وەک ئۆپتیک بە مۆهاجر ٦، ئەگەری هەماهەنگیکردنی ئەو تەقەمەنیانەی کە لە موهاجەر ٦ بەکاردەهێنرێن، لەم فڕۆکە بێفڕۆکەوانەدا هەیە.

هەڵگرتنی بۆمب یان باری سوودبەخشی زیاتر بە شێوەیەکی کاریگەر توانای کوشندەیی فڕۆکەکە زیاد دەکات. کەمکردنەوەی ژمارەی فڕین و نیشتنەوە دەتوانێت هەم لە ڕووی چاککردنەوە و هەم لە ڕووی زیادکردنی ڕێژەی کارکردن گرنگ بێت.

لە باسی بزوێنەرەکەدا، بە پشتبەستن بە یەکسانی نێوان وێنەی بزوێنەرەکە و لاشەی فڕۆکە بێفڕۆکەوانەکە، ڕەنگە بزوێنەری ڕۆتاکس ٩١٤ بۆ پاڵنانی فڕۆکەی بێفڕۆکەوانی ئەبابیل ٥ بەکارهاتبێت. ئەم بزوێنەرە پێشتر لەسەر فڕۆکەی بێفڕۆکەوانی شاهید ١٢٩ بەکارهاتووە.