قەفقاز - هەواڵەکانی جیهانی ئیسلام

هەواڵەکانی جیهانی ئیسلام؛ هێزەکانی حکومەتی باکو سەرلەبەیانی ڕۆژی رابردوو لە باکووری کۆریدۆری لاچین بە ئامانجی داخستنی ئەو ڕێگایانەی بەرەو ستێپاناکرت (خانکەندی) دەچن، ئۆپەراسیۆنێکی نوێیان دەستپێکرد. هەرچەندە هەواڵە سەرەتاییەکان ئاماژەیان بە سەرکەوتنی حکومەتی باکو لەم بابەتەدا دەکرد؛ بەڵام دواتر هێزەکانی ئازەربایجان لە داخستنی ڕێگای خانکەندی – خەلەفلی- تۆرشسو کشانەوە و لە بەرزاییەکانی ساریبابا لە ڕۆژهەڵاتی ڕێگاکە جێگیربوون.

هەواڵەکانی جیهانی ئیسلام؛ سەربازێکی سوپای ئەرمینیا لە سنووری کۆماری خۆسەری نەخچیڤان بە تەقەی هێزەکانی ئازەربایجان گیانی لەدەست دا.

هەواڵەکانی جیهانی ئیسلام: بەرپرسانی حکومەتی دیفاکتۆی ئەرمەنی لە ناگۆرنور – قەرەباغ بۆ یەکەمجار لەگەڵ بەرپرسانی حکومەتی کۆماری ئازەربایجان کۆبوونەوە.

هەواڵەکانی جیهانی ئیسلام؛ هەوڵەکان بۆ کەمکردنەوەی بوونی ڕووسیا لە قەفقازی باشوور بەردەوامە، بەڵام دەسەڵاتدارانی ئەو وڵاتە نایانەوێت کایەی نفوزی خۆیان بدەنە لایەنەکانی دیکە و ئازەربایجان و ئەرمینیا بەجێبهێڵن. سەرۆکی دۆمای فیدراسیۆنی ڕووسیا لەم دواییانەدا لە کاردانەوە بە قسەکانی سەرۆکی پەرلەمانی نیشتمانی ئازەربایجان کە داوای هاتنی هێزە سەربازییەکانی ئەوروپی بۆ ناو قەرەباغ کردبووەوە، هەڕەشەی لەناوبردنی ڕژێمەکەیان لە سەرکردەکانی باکۆ کردەوە!

هەواڵەکانی جیهانی ئیسلام؛ سەرۆکوەزیرانی ئەرمینیا ڕایگەیاند کە یەریڤان ڕەشنووسی پێشنیارێک بۆ یەکلاییکردنەوەی ئاشتیانەی ناوچەی ناگۆرنو-قەرەباغ کە کێشەی لەسەرە، ڕەوانەی باکۆ کردووە.

ئەم دەقەی کە دەیخوێنیتەوە تایبەتە بە ئێریک لەوین، ستوون نووسی سایتی “یەکێتی هەواڵی جولەکەکان”. یەکێتی هەواڵی جولەکەکان (JNS) ئاژانسێکی هەواڵییە بە زمانی ئینگلیزی و گرنگی بە جیهانی جولەکەکان و ڕژێمی ئیسرائیل دەدات، و لەلایەن کەسانی کاریگەر و سەرمایەداری جوولەکە ئەمریکییەوە پاڵپشتی دارایی دەکرێت. پەیوەندییە سەربازی و سیاسی و کولتوورییەکانی زایۆنیزم لەگەڵ حکوومەتی باکۆ پرسێکی نوێ نییە، بەڵام بە هۆی ڕووداوەکانی سێ ساڵی ڕابردوو و خێراتربوونی پێشهاتەکانی ناوچەی قەفقاز، لایەنگرانی ڕژێمی ئیسرائیل ئێستا زیاتر لە هەر کاتێکدا، زەمینەی پێویستیان بۆ خراپ بەکارهێنانی کۆماری ئازەربایجان لەلایەن ئیسرائیل و ئەمریکاوە بۆ پێشخستنی ئامانجەکانیان دەبینن و ئەوەی پێشتر دەیانشاردەوە، ئێستا بە دەنگی بەرزتر دەریدەبڕن. هەر بۆیە خوێندنەوەی ئەم بابەتە بۆ ڕۆشنگەری زیاتر و تێگەیشتنی ئەم ئامانجانە بە پێویستی دەزانین.

لە نمایشی توانایی بەلەمی خێرای سوپای پاسداران لە سنوورە دەریاییەکانی ئێران و کۆماری ئازەربایجان تا دەگاتە کڕینی مووشەکی زیرەکی پاکستانی لەلایەن حکوومەتی باکۆوە!

لە باشووریترین بەشی قەفقاز، ئێران سنوورێکی ٧٥٠ کیلۆمەتری هاوبەشی لەگەڵ کۆماری ئازەربایجان و ناوچەی نەخچیڤان هەیە، کە نزیکەی ١٣٨ کیلۆمەتریان دوای کۆتایی هاتنی جەنگی یەکەمی قەرەباغ (١٩٩١-١٩٩٤) کەوتە دەست هێزەکانی ئەرمینیا، بەڵام دیسانەوە دوای جەنگی دووەمی قەرەباغ لە ساڵی ٢٠٢٠ ئەم ناوچانە گەڕانەوە ژێر دەسەڵاتی ئازەربایجان. ئێستا هەرچەندە سنووری ئێران لەگەڵ ئەرمینیا تەنیا ٤٠ کیلۆمەترە، بەڵام ئەم سنوورە بە هێڵی ژیانی سێ ملیۆن ئەرمەنی لە وڵاتێکی گەمارۆ دراو دادەنرێت کە لە هەردوو لا لەلایەن ئازەربایجان و تورکیاوە دابڕاوە.

هەواڵەکانی جیهانی ئیسلام، لە درێژەی ئاڵۆزییەکانی ناوچەی قەفقاز، شەوی ڕابردوو و بەرەبەیانی ئەمڕۆ، تۆپخانەکانی ئازەربایجان پێگەی هێزەکانی ئەرمینیایان لە ناوچە سنوورییەکانی کلجبر و لاچین و خاکی ئەرمینیا کردە ئامانج.

چارەنووسی یاسایی ناگۆرنو-قەرەباغ و ناوچەی پڕ لە گرژی ١٠٠ ساڵی ڕابردوو لە باشووری قەفقاز، بێ پەیوەندی بە گەمەی بەردەوامی ڕووسەکانەوە نییە. ڕووسەکان شێوازێکی تایبەتیان بۆ مانەوە لەو ناوچانە بەکاردەهێنن. لە لایەکەوە کێبڕکێ لەنێوان نەتەوەکان دروست دەکەن و لە لایەکی دیکەشەوە کولتوورێکی هاوبەش کە پەیوەندی بە ناوەندەوە هەیە لە نێوانیاندا زاڵ دەکەن. نموونەیەک لەم حاڵەتانە لە […]